Już od dwudziestu lat Audi jest motorem postępu w technologii silników wysokoprężnych. Teraz marka z czterema pierścieniami prezentuje kolejną światową nowość: pierwszy silnik V12 TDI w samochodzie osobowym.

Ta wysokoprężna jednostka napędowa o pojemności sześciu litrów ma moc 368 kW (500 KM) i moment obrotowy 1.000 Nm, co pozwala Audi Q7 V12 TDI quattro na uzyskanie osiągów godnych sportowego samochodu: przyspieszenie od zera do 100 km/h zajmuje mu tylko 5,5 sekundy, a elektronicznie ograniczona prędkość maksymalna wynosi 250 km/h.

Ten Diesel V12 otwiera nowe horyzonty w sektorze samochodów z silnikami wysokoprężnymi. Duży SUV Audi przyspiesza z fascynującą lekkością i w każdej sytuacji gwarantuje doskonałe rezerwy mocy. Zachwyca nie tylko swoją niewyczerpaną siłą, lecz również wysoką kulturą pracy – wydawany przez silnik dźwięk jest stateczny, pod obciążeniem nabiera mocnego, pełnego brzmienia.

Jeżeli chodzi o zużycie paliwa, sześciolitrowy TDI z całkowicie nowym układem wtryskowym Common Rail zadowala się średnio 11,3 litra na 100 km, czyli pali znacznie mniej niż silniki benzynowe konkurencyjnych samochodów. Żaden z konkurentów nie oferuje porównywalnego napędu.

Silnik
Nowy dwunastocylindrowy TDI, produkowany w węgierskich zakładach w Györ, należy do aktualnej rodziny silników wysokoprężnych Audi typu „V”, która dotychczas ograniczała się do 6 i 8 cylindrów. Podobnie jak w innych silnikach tej serii odległość między środkami cylindrów wynosi 90 milimetrów. Jednak kąt rozwidlenia cylindrów zmieniono z 90 na 60 stopni – w V12 o takiej konstrukcji nie występują ani swobodne siły masowe, ani momenty masowe. Kultura pracy jest doskonała pod każdym względem.

Pod względem średnicy cylindra (83,0 milimetra) i skoku (91,4 milimetry) dwunastocylindrowy silnik odpowiada jednostce 3.0 TDI, a jego łączna pojemność skokowa wynosi 5.934 cm3. Oba rzędy cylindrów są przesunięte względem siebie o 17 milimetrów. Z długością 684 milimetrów potężny silnik jest wyjątkowo zwarty, tylko o 166 milimetrów dłuższy niż V8 TDI. Ten wymiar był podstawowym warunkiem montażu w Audi Q7.

Kadłub silnika V12 TDI wykonany jest z żeliwa wermikularnego. Ten nowoczesny materiał, określany jako GJV-450, jest już stosowany w V6- i V8-TDI. GJV-450 powstające w opatentowanym procesie odlewania, jest o około 40 procent sztywniejsze i o 100 procent bardziej odporne na zmęczenie, niż żeliwo szare. Dlatego konstruktorzy mogli zredukować grubość ścianek, co pozwoliło na zmniejszenie masy w porównaniu z tradycyjnym żeliwem szarym o około 15 procent. Wał korbowy kuty ze stali chromowo – molibdenowej podparto na bardzo sztywnej podporze łożyska głównego z żeliwa sferoidalnego. Kute korbowody są krakowane, tłoki odlewane z aluminium.

Każda z dwóch głowic cylindrów składa się z trzech elementów głównych. Podstawę tworzy część dolna z lekkiego stopu aluminium o wysokiej wytrzymałości z kanałami dolotowymi i wylotowymi, przez którą przepływa ciecz chłodząca. Na niej umieszczona jest część górna prowadząca olej i usztywniona rama, w której ułożyskowano oba wałki rozrządu. Zawory poruszane są rolkowymi popychaczami o niewielkim tarciu. Stopień sprężania wynosi 16,0:1.

Podobnie, jak w większości silników Audi w układzie V, nie wymagający konserwacji napęd łańcuchowy umieszczono z tyłu silnika tak, by nie zajmował dużo miejsca. Jednak jego konstrukcja jest nowa: koło łańcuchowe wału korbowego napędza koło pośrednie, które przy pomocy dwóch łańcuchów simplex napędza wałki rozrządu. Dwa kolejne łańcuchy napędzają pompę olejową i pompy wysokociśnieniowe układu wtryskowego Common Rail, co jest kolejną ważną innowacją w V12 TDI.

2000 bar: technologia Common Rail z nowymi możliwościami
Obie dwutłokowe pompy wysokociśnieniowe są całkowicie nowymi konstrukcjami, które wytwarzają ciśnienie dochodzące do 2.000 bar (dotychczas było to 1.800 bar). Także piezoelektryczne wtryskiwacze z ośmiootworowymi końcówkami o średnicy zaledwie 0,12 milimetra każda, zostały gruntownie zmodyfikowane. Wysokie ciśnienie powoduje niezwykle
precyzyjne rozpylenie w komorach spalania, przez co proces zapłonu jest szybszy, ładunek jest bardziej homogeniczny i proces spalania przebiega bardziej komfortowo pod względem akustycznym. Wysokowydajne spalanie zwiększa moc, redukuje zużycie paliwa i emisję substancji szkodliwych.

Aktualna generacja tak zwanych wtryskiwaczy „inline” wykorzystuje efekt piezoelektryczny: piezokryształy po przyłożeniu napięcia elektrycznego w ciągu ułamków sekundy wydłużają się. To wydłużenie we wtryskiwaczach V12 TDI, w których umieszczono ponad 300 płytek piezokrystalicznych, jest wykorzystywane bezpośrednio do zainicjowania procesu wtrysku. Każdy proces zmiany stanu trwa zaledwie kilka milisekund – mrugnięcie powieki, trwające 100 milisekund, jest dużo dłuższe.

W technologii piezoelektrycznej ilość wtrysków na jeden suw pracy może być zmienna. W razie potrzeby możliwe jest nawet pięć wtrysków. Jeden lub dwa wtryski wstępne zapewniają miękką pracę silnika przy każdym obciążeniu i we wszystkich zakresach prędkości obrotowych. Późniejsze wtryski dodatkowe służą do podwyższenia temperatury spalin, co jest niezbędne do regeneracji obu montowanych seryjnie filtrów cząstek stałych.

Na zewnątrz silnika umieszczono dwie turbosprężarki, z których każda zasila jeden rząd cylindrów. Dzięki zmiennej geometrii łopatek turbiny są zawsze optymalnie wykorzystywane, reagują szybko już przy niskich prędkościach obrotowych i uzyskują wysoki stopień sprawności.

2,7 bar: wysokie ciśnienie doładowania
Obie turbosprężarki wytwarzają ciśnienie absolutne do 2,7 bar. Dwie duże chłodnice powietrza doładowującego obniżają temperaturę sprężonego gazu i w ten sposób zwiększają ilość tlenu potrzebnego do spalania. V12 TDI ma podwójny układ dolotowy. Na każdy rząd cylindrów przypada jeden filtr powietrza, za którym znajduje się przepływomierz masowy.

Pracą silnika zarządzają dwa niezwykle szybkie komputery sterujące, działające na zasadzie master – slave. Od swoich mniejszych braci sześciolitrowy TDI przejął sterowanie zmianą zawirowania powietrza w komorze spalania według zadanej charakterystyki. Dzięki elektrycznie sterowanym klapom można w każdej chwili uzyskać ruch wirowy optymalny dla najwyższej mocy silnika i najniższych emisji.

Także układ wydechowy jest dwuprzewodowy. Tutaj inżynierowie Audi położyli szczególny nacisk na recyrkulację spalin. Przy częściowym obciążeniu nawet 50 procent spalin doprowadzanych jest do powietrza dolotowego w celu obniżenia emisji NOx. W rozbudowany układ recyrkulacji, umieszczony w rozwidleniu cylindrów, wbudowano chłodnicę wodną, obniżającą temperaturę spalin według charakterystyki.

Ze swoimi 368 kW (500 KM) ten diesel uzyskuje moc właściwą wynoszącą 62,0 kW (84,3 KM) z litra pojemności skokowej, co jest wartością spotykaną w zasadzie tylko w samochodach sportowych. Jeszcze bardziej imponujący jest maksymalny moment obrotowy: od 1.750 obr./min do 3.250 obr./min V12 TDI uzyskuje stałe 1.000 Nm, czyli 168 Nm z litra pojemności. 11,3 litra paliwa, które ten duży TDI zużywa średnio na 100 km, stanowi niezbity dowód jego wyjątkowej efektywności. Spalanie benzynowych konkurentów we wszystkich przypadkach jest dużo wyższe.

Przeniesienie napędu
Potężne momenty silnika V12 TDI przekazywane są przez szybko i komfortowo zmieniającą biegi sześciostopniową skrzynię tiptronic, specjalnie dostosowaną do tak wysokiego momentu obrotowego tego sześciolitrowego silnika wysokoprężnego. Kierowca może zmieniać przełożenie automatycznej skrzyni także manualnie – dźwignią selekcyjną lub seryjnymi, chromowanymi przełącznikami na trójramiennej kierownicy.

Napęd quattro rozdziela moment napędowy w stosunku 40:60 na przednie i tylne koła, podkreślając sportową charakterystykę napędu zapewniającą dobre właściwości trakcyjne i dużą przyjemność jazdy. W razie potrzeby środkowy mechanizm różnicowy przenosi większość momentu napędowego na oś o lepszej trakcji. W samym układzie quattro wzmocniono wiele istotnych komponentów, by sprostać wymaganiom stawianym przez tak mocny silnik.

Podwozie
Zawieszenie Audi Q7 V12 TDI quattro jest supernowoczesną konstrukcją. Podwójne wahacze poprzeczne prowadzą przednie i tylne koła, elementy osi wykonano w większości z aluminium. Dzięki ich wysokiej precyzji i bezpośredniemu układowi kierowniczemu kierowca ma ścisły kontakt z drogą. Pod względem reakcji zawieszenia, bezpieczeństwa oraz komfortu ten SUV może wyznaczać wzorce.

Audi Q7 V12 TDI quattro doskonale sprawdza się w terenie. Jego prześwit poprzeczny wynosi do 240 milimetrów. Układ stabilizacji toru jazdy ESP rozszerzony został o system wspomagający zjeżdżanie ze wzniesień i specjalny tryb terenowy, który poprawia jeszcze bardziej trakcję.

Seryjne aktywne zawieszenie zostało sportowo zestrojone. Pneumatyczne zawieszenie z elektronicznie regulowanymi amortyzatorami oraz dynamiczną stabilizacją odchylenia od osi podłużnej można ustawić według jednej z trzech charakterystyk – od komfortowej do szczególnie dynamicznej. Ponadto możliwe jest wybranie jednego z pięciu stopni prześwitu poprzecznego i opuszczenie tyłu o 71 milimetrów w celu ułatwienia załadunku.

Ten wyjątkowy SUV Audi porusza się na sportowych aluminiowych kołach 20-calowych z dziesięcioma poprzeczkami. Jako opcja oferowane są koła z 20 ramionami oraz robiące wrażenie koła 21-calowe o różnej stylistyce.

Za dużymi kołami ukryte są potężne, 20-calowe hamulce. Ich wentylowane tarcze wykonane są ze spieku ceramicznego wzmacnianego włóknem szklanym i charakteryzują się niewielką masą, stałą skutecznością oraz dużą trwałością. Podobnie jak w wyczynowych samochodach sportowych auto wyposażono w zaciski ośmiotłoczkowe na przedniej osi oraz czterotłoczkowe na tylnej osi. Zaciski pokryto lakierem w kolorze tytanowym, na przednich umieszczono napis „audi ceramic“.

Stylistyka
Także pod względem optycznym Audi Q7 V12 TDI sprawia wyjątkowe wrażenie. Światła dzienne, składające się z dwunastu białych diod w każdym z reflektorów, przyciągają wzrok już z daleka. Umieszczono je przy górnej krawędzi wlotów powietrza. Kierunkowskazy przesunęły się ze swojego zwykłego miejsca do biksenonowych reflektorów. Pionowa chromowana poprzeczka w kracie osłony chłodnicy Singleframe oraz osłona chroniąca przed uszkodzeniem w wyniku najechania na kamienie, wykonana ze stali szlachetnej, wyostrzają oblicze tego auta. Zderzak o nowym kształcie łączy boczne, błyszczące wloty powietrza w jedną całość.

Patrząc z boku natychmiast zauważa się nie tylko 20-calowe koła, lecz również lusterka boczne lakierowane w kolorze matowego aluminium. Nadkola są wysunięte na zewnątrz o 26 milimetrów z przodu i 30 milimetrów z tyłu, dolne krawędzie drzwi przykryto szerokimi listwami. Okna otaczają ramki z matowego aluminium. Z tego samego materiału wykonany jest również reling dachowy. Tło tylnych świateł ma ciemny kolor, w nowym zderzaku zintegrowano dwie duże, owalne rury wydechowe. Tylna osłona podwozia wykonana jest także ze stali szlachetnej. Wszystkie Q7 V12 TDI quattro pokryte są seryjnie metalicznym lub perłowym lakierem.

Linie Q7 V12 TDI quattro zachwycają elegancją i dynamiką. Ten wyjątkowy SUV Audi ma zdradzającą siłę sylwetkę i najbardziej sportowe proporcje w swojej klasie (długość 5.063 milimetra, szerokość 2.000 milimetra i wysokość 1.737 milimetra).

Wysokie boczne płaszczyzny blachy nadają bryle samochodu atletyczny charakter, przede wszystkim w zestawieniu ze sportowo – płaskim pasem okien. Dynamic Line nad nadkolami, masywna linia „barków” i płynna linia dachu z seryjnym relingiem podkreślają muskularny wygląd. Wyraźne zaznaczenie formy „V” w przedniej części nadwozia oraz tył z mocno pochylonymi słupkami D zbliżają sylwetkę tego auta do sylwetki charakterystycznej dla coupé.

Patrząc na wnętrze i kokpit odnosi się wrażenie jasnej, szerokiej przestrzeni połączonej z perfekcyjną ergonomią i najwyższą jakością. Na życzenie klienta Audi dostarcza cztery, pięć, sześć lub siedem siedzeń o szerokich możliwościach zmiany ustawień. Zależnie od ilości miejsc siedzących bagażnik może mieć pojemność nawet 2.035 litrów.

W listwach progowych błyszczą aluminiowe wstawki, podłoga wyłożona jest welurową wykładziną. Przesłony z karbonu oraz dźwignia zmiany biegów pokryta aluminium sprawiają, że tunel środkowy ma „techniczny” charakter. Jako opcja dostępne jest również ekskluzywne drewno. Przyciski systemu obsługowego MMI mają srebrny kolor, wyloty dmuchaw powietrza są w kolorze aluminium, a pedały i podpórka pod lewą nogę w kolorze stali nierdzewnej.

Elektrycznie regulowane sportowe fotele pokryto skórą Verano. Komfortowy środkowy podłokietnik i podłokietniki w drzwiach również pokryto skórą. Siedzenia z przodu i z tyłu mogą być ogrzewane, a specjalny pakiet oświetlenia tworzy subtelną atmosferę podczas nocnych podróży.

Wyposażenie
Do luksusowego wyposażenia seryjnego Audi Q7 V12 TDI quattro należy pakiet „skóra”, wielofunkcyjna, sportowa kierownica skórzana, czarna podsufitka, składane lusterka zewnętrzne, nawigacja DVD, system nagłośnieniowy Bose Surround Sound ze zmieniarką CD, przyłącze przygotowane do podłączenia telefonu komórkowego Bluetooth, autoalarm oraz układ kontroli ciśnienia w oponach.

Pokrywa bagażnika otwiera i zamyka się elektrycznie. Jej forma, częściowo zakrywająca tylne słupki, czyni tył samochodu bardziej masywnym. Seryjna komfortowa automatyczna klimatyzacja reguluje ogrzewanie i wentylację niezależnie dla kierowcy i siedzącego obok pasażera uwzględniając przy tym położenie słońca.

Jako opcję Audi oferuje dla Q7 V12 TDI quattro najnowocześniejsze systemy wspomagania kierowcy: adaptive cruise control, Audi lane Assist i Audi side assist pomagają prowadzącemu zachować odległość do jadącego z przodu pojazdu, ułatwiają utrzymanie i zmianę pasa ruchu. Audi parking system advanced posiada kamerę obserwującą otoczenie za samochodem.

System multimedialny z opcjonalnym Audi music interface jest jeszcze wszechstronniejszy, niż w swojej poprzedniej wersji i dysponuje wygodnym przyłączem dla iPoda. Na życzenie Audi dostarcza także Advanced Sound System firmy Bang & Olufsen gwarantujący odbiór dźwięku absolutnie najwyższej jakości. Dla tych, którzy chcą jeszcze lepiej poczuć się w swoim Q7 V 12 TDI quattro przygotowano pakiet „skóra advanced” obejmujący między innymi ekskluzywne pokrycie tablicy rozdzielczej i konsoli środkowej. Duży dach szklany open sky system oraz system szyn w bagażniku jeszcze bardziej uprzyjemniają podróże Q7 V12 TDI quattro.

TDI Audi – najwyższy poziom technologii
Sześciolitrowym TDI Audi po raz kolejny dokumentuje swoją przewagę dzięki technice. Już w 1989 roku marka z czterema pierścieniami wprowadziła jednostki TDI do produkcji seryjnej i od tego czasu wykorzystuje całą swoją kreatywność i wszystkie możliwości techniczne do tego, aby nadal przesuwać granice możliwości. Silniki TDI w decydujący sposób podkreślają charakter Audi jako sportowej marki Premium. Dzisiaj co drugie Audi sprzedawane na świecie ma pod pokrywą silnik wysokoprężny. Silniki TDI, najefektywniejsza technologia świata kontynuują swój zwycięski pochód przez świat motoryzacji.

Nowy V12 TDI w Audi Q7 jest blisko spokrewniony z silnikiem wyścigowego Audi R10 TDI, który już trzy razy zwyciężył w klasyfikacji ogólnej w 24-godzinnym wyścigu na torze Le Mans. Ten TDI o pojemności 5,5 litra jest silnikiem wyścigowym przewyższającym wszystkie inne. Z momentem obrotowym powyżej 1.100 Nm pozostawia daleko w tyle wszystkie jednostki benzynowe. Przy nominalnej prędkości obrotowej uzyskuje moc ponad 650 KM, wystarczająco dużą, by osiągnąć prędkość maksymalną 330 km/h.

Ten potężny silnik wysokoprężny niezbicie udowodnił swoją wielkość podczas 24-godzinnych wyścigów Le Mans oraz wielu biegów serii American Le Mans. Jedną z jego wyjątkowych cech jest niskie zużycie paliwa. W porównaniu z poprzednikiem – i tak już bardzo efektywnym R8 z bezpośrednim wtryskiem benzyny, R10 TDI na torze Le Mans spalił zdecydowanie mniej paliwa.

Triumfalny pochód: trzy zwycięstwa w kolejnych wyścigach na torze Le Mans
Wysoka efektywność była podstawą trzech kolejnych zwycięstw w prestiżowym wyścigu we Francji. W 2006 roku Frank Biela (Niemcy), Emanuele Pirro (Włochy) i Marco Werner (Niemcy) odnieśli zdecydowane zwycięzco. Ta sama trójka kierowców pokonała konkurentów również w 2007 roku, mimo iż organizatorzy zmniejszyli wielkość zbiornika R10 TDI. A w 2008 roku Rinaldo Capello (Włochy), Allan MacNish (Szkocja) i Tom Kristensen (Dania), podobnie jak rok wcześniej przy trudnych warunkach atmosferycznych, po raz trzeci z rzędu doprowadzili Audi do zwycięstwa. W Audi doskonała moc i maksymalna efektywność są ze sobą nierozerwalnie połączone.

Źródło: Audi, fot. Audi